Tijdens mijn afgelopen reis naar Bali ben ik als bestuurslid van de Stichting Kolewa, samen met Syta Plantinga en Holldyn Nitti drie dagen naar Sumba geweest. Sumba is een van de kleinere Sunda eilanden, ruiger dan de andere eilanden en nog niet echt ontdekt door het massatoerisme.

Het doel van deze reis was enerzijds een aantal patiëntjes ophalen en meenemen naar Bali zodat ze een (vervolg) schisis-operatie konden ondergaan en anderzijds om het werk wat de Yayasan Kolewa doet meer bekend te maken bij de lokale overheid en gezondheidszorg. Om 06.30 stond het busje bij mijn hotel in Sanur met Holldyn en Wayan, onze chauffeur. We moesten om 07.00 uur op het vliegveld zijn waar Syta inmiddels al aanwezig was. Na een vlucht van bijna 1,5 uur landden we op 1 van de vliegvelden van Sumba, inTambolaka op Bandara Udara Lede Kalumbang. We werden opgewacht door onze lokale scout Itha die ons deze dagen zou begeleiden en haar man die onze chauffeur was.

 

 

 

 

 

Na heel hartelijk ontvangen te zijn met het omleggen van een ikat shawl (Ikat is geweven stof met van te voren geverfde garens, dit in tegenstelling tot batik waarbij de stof met was behandeld wordt tijdens het proces van verven zodat er geen kleur opgenomen kan worden). Bij de ontvangst door bewoners, van hoog tot laag, word je met “de neus gekust”. In het begin wat vreemd, maar na een halve dag ben je aan dit ”neuzen” gewend, we hebben het meerdere keren meegemaakt en gezien. Na het kleine vliegveld verlaten te hebben was het eerste wat we deden even langsgaan bij een patiëntje die op onze lijst staat voor een operatie maar nog onvoldoende gewicht had. Ook nu bleek er door de voedingsproblemen door zijn schisis nog onvoldoende gewichtstoename hoewel we ook wel onze zorgen hadden omtrent de manier waarop het jongetje gevoed werd: op een leeftijd van ruim 1,5 jaar nog geen vaste voeding is niet echt bevorderlijk voor gewichtstoename. Samen met Itha en Holldyn hebben we voedingsadviezen besproken met de ouders en speciale voeding achtergelaten in de hoop dat bij een volgend bezoek het benodigde gewicht bereikt is zodat een operatie plaats kan vinden.

 

 

 

 

 

Wat direct opvalt op Sumba zijn de traditionele huizen: een centrale hoge plek in het dak en een sterke verbinding met de geesten of Marapu. Marapu omvat geesten van de doden, van heilige plaatsen, van erfstukken en de instrumenten die worden gebruikt om te communiceren met de geestenwereld. De doden worden dan ook op eigen terrein begraven in een huis die qua vorm hetzelfde is als de mensen die er wonen. Marapu is de inheemse religie en deze overtuiging wordt door de helft van de bevolking van Sumba omarmt. Men gelooft dat het leven in deze wereld slechts tijdelijk is en dat ze na het einde der tijden voor eeuwig in de geestenwereld zullen leven. Daarnaast heeft het katholicisme veel aanhangers (door de invloed van Portugese en Nederlandse missionarissen).

Na deze eerste indrukwekkende kennismaking door naar het hotel: Sinar Tambolaka. Even de tijd om een beetje op te frissen en tot rust te komen, maar al snel waren we weer op weg om langs patiëntjes te gaan en te controleren en deels mee te nemen zodat ze met ons mee konden terugvliegen. Een bezoek aan een origineel Sumba dorp Praiijing op de terugweg kon niet ontbreken, daar konden we ook het weven van ikat zien. Itha vertelde veel over de achtergrond van Sumba, begrafenisrituelen, waarom de huizen de speciale daken hebben en nog veel meer, hetgeen deze reis naast nuttig ook heel informatief maakte.

De volgende morgen om 07.00 uur weer bij het ontbijt met elkaar, ook Itha was er alweer bij. Zij heeft thuis behalve de zorg voor kinderen en man ook een geadopteerd kind. Daarnaast zet zij zich in als onze lokale scout maar is er ook voor veel lokale bewoners en misstanden. Groot respect voor haar en de omstandigheden waaronder ze zo actief is voor o.a. Kolewa. Na het ontbijt waren de eerste bezoeken die we deden aan een tweetal verschillende Puskes Mas: door de overheid gerunde gezondheidscentra. Holldyn hield hier een presentatie over het werk wat de Yayasan Kolewa doet en wat wij te bieden hebben en hoe men met ons in contact kan komen. Heel nuttig en zinvol omdat ook hier nog veel onbekend is over schisis en de behandelwijzen. Na deze bezoeken reden we voor een bezoek aan de regent van dit deel van Sumba: de Bupati Ibu Ratu Wat een oriënterend bezoek moest worden, georganiseerd door Itha werd een heel warme ontvangst waarbij gesproken werd over de mogelijkheden die de overheid kan bieden bij het bekendmaken van de mogelijkheden tot zorg. Tijdens deze ontmoeting werden we uitgenodigd om ’s avonds aanwezig te zijn bij een gala diner bij haar op de residentie wat georganiseerd werd door de gereformeerde christen Synode op Sumba. Met deze uitnodiging op zak reden we verder en bezochten we een aantal winkels om voor een aantal komende evenementen in Nederland leuke spullen als oorbellen, tasjes, T shirts en dergelijke te kopen die ik dan mee naar Nederland kon meenemen. Na een mooie ontvangst in het huis van de Bupati en een heerlijke maaltijd waren we moe en voldaan om 21.30 terug in ons hotel.

De volgende ochtend gingen we na het ontbijt alweer vroeg op pad  naar een lokale markt. Heldy, onze kok in Rumah Bicara had gevraagd of we een aantal zaken daar wilden kopen en meenemen zoals pepers en de bloemen van de Papaya die ze in bepaalde gerechten gebruikt. Uiteindelijk werden de koffers die op de heenreis gevuld waren met folders, voeding en kleding, nu gevuld met groente e.d. en vertrokken we om 13.00 terug naar Bali. Terugvliegend met NAM Air, een maatschappij die voor we de lucht ingingen eerst met alle passagiers in gebed ging. Veel indrukken meenemend maar ook de voldoening hebben dat ik weer  bij heb kunnen dragen aan meer bekendheid van het mooie werk dat de Yayasan doet.

Lieve Kolewa-vrienden, beste donateurs, Wat ben ik dankbaar voor jullie steun! Dankzij jullie kon stichting Kolewa blijven werken aan een betere toekomst voor de kinderen met een (medische) hulpvraag in Indonesië. Ondanks alle uitdagingen in de wereld, blijven wij positief en kijken uit naar een nieuw jaar vol kansen. Laten we ons samen blijven inzetten voor elk kind  dat ons nodig heeft, zodat het  de mogelijkheid krijgt om te groeien en te bloeien. Namens het bestuur en team wensen we u allen fijne feestdagen toe! Mogen deze dagen gevuld zijn met liefde, gezelligheid en natuurlijk ook een beetje beweging.    aten we er allen voor zorgen dat 2025 een jaar wordt waarin we gezond en actief blijven. Doneer, help ons de naamsbekendheid van stichting Kolewa te vergroten en word ambassadeur. Fijne kerstdagen en een gelukkig en energiek nieuwjaar! Syta Plantinga, voorzitter, Stichting Kolewa.

Wat een mooie december is het nu al! Onze teamleden Heldi en Klement zijn de trotse ouders van ” Lucya Jeslyn Nitti” geworden op 13 december 2024. Een dag met een gouden randje voor stichting Kolewa: van patiënten, naar werknemers, naar getrouwd stel, naar papa en mama. De kleine Lucya kwam via een keizersnede ter wereld, na een paar nachtjes in het ziekenhuis zijn moeder en kind “thuis” bij Kolewa waar onze kraam-mand met kadootjes al klaar stond.

Wat gaat de tijd toch hard….. in 2016 waren wij voor het eerst bij Kolewa en in 2019 ook nog even. Plannen genoeg maar Corona gooide roet in het eten zodat we pas op 10 oktober 2024 weer het vliegtuig richting Bali instapten. Dit keer extra bijzonder, onze 16 jarige kleindochter Aliza mocht haar snuffelstage lopen bij Kolewa, haar hebben we dus ook maar in de koffer gestopt. Van tevoren werd een flinke hoeveelheid ingezamelde batterijen, randapparatuur, droogdozen, doosjes voor hoorapparaten opgestuurd.

Dat gaat meestal niet helemaal vlekkeloos maar het is uiteindelijk, met fikse vertraging, goed overgekomen. De ingezamelde hoorapparaten zelf zaten veilig in mijn koffer. Bij aankomst zat er een tie wrap op mijn koffer (teken dat ze je extra willen controleren vaak) maar met mijn sympathieke voorkomen (of hun slechte ogen) lieten ze me gelukkig gewoon doorlopen. Hoe minder gezeur hoe beter, de hoorapparaten zijn dus veilig Bali ingevoerd.

Eerst een paar dagen acclimatiseren en op dinsdag de 15de werden we in Sanur opgehaald waarna we weer alle oude bekenden van Kolewa mochten ontmoeten. De diverse hoorproducten, kledingstukken zijn overhandigd. Aliza had ruim 1000 euro met een crowdfundingactie opgehaald en ook dat werd feestelijk overhandigd. Aliza heeft zich ook voorgesteld en kennisgemaakt met stagiaires, nieuwe cliënten en medebezoeker Kors Jan. Die had een koffer vol met gehaakte knuffels van zijn moeder mee. Vacuüm gezogen en wel, gigantisch. De verbouwing bekeken, wat een prachtige keuken is dat geworden! Echt professioneel.

Daarna met Ana, Jasmine, Wayan en Aliza naar de markt om wat mondvoorraad voor de komende week aan te schaffen. Elke keer weer een belevenis, in Nederland heb je het winkelwagentje voor 100 euro nog niet vol, maar daar wel een halve bus. Overigens Roepias wat een ramp, 1.000.000 staat gelijk aan 55-60 euro. We waren dus meermaals miljonair tijdens de vakantie. ’s Middags kwamen de dove kinderen uit Karangsem lunchen en die hadden we al 5 jaar niet meer gezien. Sommigen kennen we al 8 jaar. Wat een ontwikkeling en wat een gezonde pubers. Je ziet de onderlinge communicatie en het onderlinge begrip. Prachtig, weet je weer waar je het voor doet. Aliza zat ondertussen al met verschillende kinderen te spelen daar.

Nog een beetje daas van alle indrukken stond de volgende dag het busje weer klaar. We gingen naar de (nieuwe) school. Klas voor klas bekeken, mooie ruimtes maar nog niet helemaal genoeg, zodat er soms 2 klassen in een lokaal zaten. Ging overigens best goed maar voor ons wel bijzonder om via een zandweggetje en steegje de school te bereiken. Aliza mocht even haar voetbaltalent laten zien maar het was er eigenlijk te warm voor. Naar het audiologisch centrum waar de audioloog 3 kinderen van “nieuwe” toestellen zou voorzien. Een toilettasje met een keur aan (ongetwijfeld niet nieuwe) apparaten, oorstukjes toch wat meer summier dan hier. 2 verschillende kleuren hoortoestellen, ach wat maakt het uit. Normaliter is overigens 1 hoortoestel al heel wat. Kortom vooral praktisch gericht en daarom weten we zeker dat wat we meegenomen hadden een mooie besteding gaat krijgen. Zondag naar Karangsem, ook daar zagen we de audioloog met tasje en al verschijnen om batterijen te wisselen, defecten op te lossen enz. De kinderen/ jongeren kregen les in gebarentaal, logopedie enz. Het leuke is dat dat gewoon in de open lucht gebeurt op een schoolplein daar. Daarna nog even op bezoek geweest in de kampongs en met jongeren gesproken.

We mochten een paar dagen later mee naar een reinigingsceremonie in de tempel TiSueSurza Empul. Compleet aangekleed met Sarong en Udeng (hoofdtooi voor heren). Een grote plas water met allemaal waterspuwers, sommigen waren niet goed, die moest je maar overslaan. Mooi om mee te maken als onderdeel van een grotere groep die dit gebeuren echt intens beleeft. Voor de mensen uit Bali is dit immers ook een bijzonder gebeuren. Nadat alles weer droog en aangekleed was gingen we met zijn 18-en een hapje eten. Wij voelden ons tussen al die gebarende mensen uitermate thuis.

Ondertussen pendelde Aliza op de dagen dat we niet op stap gingen, met een Gojek brommer (je bestelt er een met de app, krijgt een prijsopgave en klimt achterop een brommertje die je keurig naar je bestemming brengt) naar Rumah Bicara om daar tandenpoetsles te geven, met de kinderen te spelen, voedsel uit te delen aan mensen die werken op de vuilnisbelt enz. Een heel andere wereld dan we in Nederland kennen. De laatste dag hadden we een picknick op het strand in Sanur. Iedereen was weer aanwezig. De keukenbrigade heeft allerhande eten gemaakt, ook voor de kinderen van het schoolproject. Afscheid genomen en ja wie weet over 2 of 3 jaar weer. Veel van de jongeren zullen dan misschien klaar zijn met school maar er komen steeds nieuwe kinderen bij.

Kolewa zit in ons hart!  – Greet, Paul en Aliza

Van 13-10 tot en met 11-11 was ik, als bestuurslid van Stichting Kolewa en medisch adviseur , op Bali om weer een aantal projecten te bezoeken. Na even bijgekomen te zijn van de reis allereerst één van mijn koffers naar Rumah Bicara gebracht vol met 96 poppetjes gemaakt door mijn moeder.

De volgende dag vertrok ik met een aantal leden van het lokale team, stagiaires en Syta en Peter naar Ambon voor een family gathering. (zie verder in deze Nieuwsbrief). Hoe goed is het om te zien dat de uitgevoerde operaties zoveel voor de kinderen en hun ouders betekenen. De levenslust en blijheid die ik ontmoette was hartverwarmend. Een bezoek aan een lokaal weeshuis was indrukwekkend. Wat de begeleiders daar voor werk verzetten en hoe moeilijk het is om alles draaiende te houden is nauwelijks te bevatten.

De kinderen aldaar hebben ook allemaal hun eigen droom, zelfs studeren om later een plek bij de opvang van de andere kinderen te kunnen invullen. Of een en ander realiseerbaar zal zijn is afhankelijk van het krijgen van een beurs van de overheid, hetgeen in beperkte mate maar mogelijk is of de donatie van iemand die zich zijn of haar lot aantrekt. Het doet je weer eens te meer beseffen dat de mogelijkheden in Indonesië niet voor iedereen gelijk zijn: geen financiële middelen dan geen studie of verdere vervolgopleiding.

Na 5 dagen Ambon en met medenemen van een 3-tal kinderen met een schisis, al dan niet voor hun eerste operatie, wordt de terugreis ondernomen. Voor de kinderen uit Papoea (Irian Jaya, West Papua) was de reis al 2 dagen eerder begonnen om op tijd in Ambon te kunnen zijn. Dat reizen hier niet altijd eenvoudig is bleek nu maar weer eens bevestigd omdat ons vliegtuig in eerste instantie niet in Makassar kon landen voor de overstap vanwege de weercondities. Uiteindelijk na een uitwijk naar een nabijgelegen vliegveld (Balikpapan op Kalimantan) en een tweede, geslaagde poging om te landen in Makassar (Celebes) kwamen we uren later, dan de bedoeling was, op Bali terug.

Enkele dagen later met het team mee om voor een jong stelletje een matras en wat beddengoed op te halen. Ze kwamen onder onze aandacht omdat hun dochtertje, baby Luh, geboren werd met een dubbele schisis. Vader 16 jaar, moeder 14 jaar, kinderen nog met een kind. Geen financiële middelen, geen werk, geen support van familie, het is de harde realiteit hier en komt helaas nog vaak voor. De gever van het matras, een vijf sterren hotel alhier, wilde de jongen wel aannemen in de keuken als afwashulp met een vast inkomen maar familie die dat dan eigenlijk verbiedt. Mogelijkheden voor een iets betere toekomst die dan niet benut kunnen en mogen worden, hoe ingewikkeld kunnen familieverbanden zijn. Wij als Stichting Kolewa kunnen het meisje laten opereren als ze het gewenste gewicht bereikt heeft (5kg) maar als er onvoldoende geld is voor adequate babyvoeding kan dat ook een lange weg zijn. Maar in dit geval gelukkig een sponsor die zich garant stelde voor de voeding.

Als ik dan naar mijn luxe villa met zwembad terugkeer denk ik aan dit stel: hun leefruimte net groot genoeg om het verkregen matras er in te passen, hoe bepalend is dan de plek waar je wiegje stond bij je geboorte.

Enkele dagen later mee om een nieuw patiëntje, Wayan Ambra, op te halen in Karangasem : 1,5 uur met de auto heen en 1,5 uur terug . Gelukkig was hij wel op gewicht dus voor hem wacht een hersteloperatie en omdat het alleen een lipspleet betreft volstaat een éénmalige operatie. Uitgezwaaid door familie en vader op de motor achter ons aan begint zijn medische reis op weg naar een Toekomst met een Glimlach.

Telkens weer worden we geconfronteerd met schrijnende gevallen. Veel geld is nodig om basiszorg te kunnen leveren. Gelukkig zijn er fondsen die ons helpen maar als dan vanuit de westerse manier van denken geld gegeven wordt met voorwaarden over “duurzaamheid” en “kwaliteitscriteria” dan strookt dat niet met wat op Bali mogelijk is, althans voor de kinderen waar wij als Stichting Kolewa mee te maken hebben: de armsten onder de bevolking. Dat dan soms fondsen afhaken is een realiteit maar gelukkig kunnen we vaak duidelijk maken dat hetgeen wij doen voor kind, ouders en familie veel betekent en het waard is om daar oog voor te blijven houden en dus hulp te blijven bieden.

Het was goed om weer ter plekke te zien hoe hard hulp nodig is en hoe bevlogen ons lokale team er in staat. Zonder hun inspanningen zouden wij dit werk niet kunnen doen.

Kors Jan van Alphen – Bestuurslid en medisch adviseur Stichting Kolewa.