In de praktijk van huisarts Koos van Alphen, kwamen ze met regelmaat ter sprake, de bijzondere patiënten met ingewikkelde medische problematiek die Syta Plantinga, oprichter van Stichting Kolewa, en haar man Peter Veenstra tegenkwamen tijdens de ‘outreach’ op de afgelegen eilanden rondom Bali. Syta vertelde en Koos vroeg zich af, zou ik daarin meer kunnen betekenen?
Tijdens hun vakantie op Bali in 2016 werden Koos en zijn partner natuurlijk mee op pad genomen. Direct was de belangstelling gewekt bij Koos; wat doen ze hier met heel weinig heel veel en wat kun je hier met heel weinig veel doen. Het was bijzonder om met eigen ogen kennis te nemen van de projecten van Kolewa.
Als je Koos vraagt naar wat hem vooral opvalt; ‘de algemene ontwikkeling en kennis over gezondheidszaken in Indonesië is een stuk minder en er wordt sneller naar een arts gegaan en bv naar antibiotica gegrepen. Terwijl dit in veel gevallen helemaal niet nodig is. In de Westerse wereld kijken we bijv bij koorts het eerst even aan of gebruiken simpeler interventies waardoor bijvoorbeeld een kindje met een ontsteking sneller opgeknapt is.
Wat mij heel erg getroffen heeft, is het accepteren van, het is zoals het is. Ik ervaar een groter incasseringsvermogen bij de mensen daar dan in onze Westerse samenleving. Het hoort meer bij het leven. Dat heb ik wel meegenomen naar hier, accepteren van de dingen zoals ze zijn. Niet alles is maakbaar of oplosbaar.
Bij de 1e reis naar Bali is het niet gebleven, Koos is de afgelopen jaren diverse malen naar Bali gekomen, ‘van lieverlee ben ik er steeds meer ingerold. Vroeger, nog tijdens mijn studie had ik de wens een aantal jaren naar Afrika te gaan, toen kon het niet. Ik heb altijd gezegd, je weet maar nooit. En toen Kolewa op mijn pad kwam begon er toch weer iets te kriebelen’.
Over waarom ook hij zich belangeloos inzet voor Kolewa hoeft Koos niet lang na te denken; ‘ik zie bij alle mensen die betrokken zijn, het bestuur, het team, de vrienden, hetzelfde, ze gaan er allemaal helemaal voor. Iedereen voelt zich aangesproken tot deze manier van structureel iets goeds kunnen doen. Voor mensen die geen kans of mogelijkheid hebben om gebruik te maken van de voorzieningen binnen de gezondheidszorg, die er wel zijn. Omdat het letterlijk onbereikbaar voor ze is of simpelweg onbetaalbaar. Kolewa zet zich in waar mogelijk, alles overstijgend, los van ras, religie of aanziens des persoon.
Ze proberen zo ook het taboe te doorbreken waardoor kinderen en ook volwassenen puur door een zichtbare fysieke afwijking worden weggestopt, niet naar school gaan en daardoor heel kwetsbaar in het leven komen te staan. Kolewa probeert er alles aan te doen dat deze kinderen niet buiten de boot komen te vallen. Met intensieve begeleiding en aandacht. Niet alles wat ze onderweg tegenkomen kan worden opgelost maar ze hebben en houden de mensen in het vizier.
Kolewa zet zich breed in voor verbetering van de gezondheid, niet alleen door de operaties maar ook door bewustwording over voeding en het inzetten van waterfilters zodat de gezinnen over schoon drinkwater beschikken.
Koos, Kolewa krijgt vaak de vraag, komt schisis daar veel meer voor dan hier? Ja, dat is zo, daar is ook onderzoek naar gedaan. Maar waardoor dat komt is toch niet eenduidig, Het heeft zeker met voeding te maken. Door het slikken van foliumzuur (pre-nataal) hebben we vooral het aantal baby’s geboren met spina bifida in Nederland zien teruglopen. Kinderen geboren met schisis eigenlijk niet eens zo veel. En er is een genetische factor, maar het is zeker niet 1 op 1 erfelijk.
En de vraag waarom slikken de vrouwen in Indonesië dan geen foliumzuur? ‘Hier bij ons is de zorg overgeorganiseerd, je hoeft zelf eigenlijk niets eens na te denken, alles wordt voor je geregeld en daar is eigenlijk nog niets georganiseerd. Daar ligt nog wel een belangrijke rol ook voor de overheid en de gezondheidszorg. Hopelijk kunnen stichtingen als Kolewa daar ook een rol in spelen. Daar ligt nog wel een weg te gaan.
Koos blikt vooruit, enkele maanden geleden maand begon zijn opvolger. Na 35 jaar als huisarts, sinds 2002 vanuit zijn praktijk in Alphen aan den Rijn, gaat hij de komende maanden afbouwen en zijn praktijk overdragen. ‘Mijn plan is om vaker en langer op Bali te zijn en mijn medische kennis nog meer voor Kolewa te kunnen inzetten. Geen medische handelingen verrichten maar een stukje bijdragen aan de algemene ontwikkeling binnen het Kolewa team. Dan gaat het over basisprincipes binnen de gezondheidszorg. En hoe mooi als deze kennis zich dan als een olievlek verder gaat uitspreiden. Dat is voor mij een enorme uitdaging, net zoals het bahasa leren!!’
